چه کسانی نباید از لنز تماسی استفاده کنند؟
چه کسانی نباید از لنز تماسی استفاده کنند؟ آنهایی که حساسیت شدید چشم، خشکی چشم مزمن یا بلفاریت دارند بهتر است سراغ استفاده از لنز طبی نروند. چرا؟ در ادامه به طور کامل توضیح دادهایم.
برخی از افرادی که از عینک استفاده میکنند با امیدواری زیاد نزد پزشک متخصص میروند تا در مورد امکان استفاده از لنز طبی به جای عینک مشورت بگیرند. اما در نهایت متوجه میشوند که اجازه این کار را ندارند. چرا؟ به دلایلی که در ادامه توضیح خواهیم داد
برخی از مشکلات چشم باعث میشود تا فرد امکان استفاده از لنز تماسی را نداشته باشد. از جمله میتوان به سندرم خشکی چشم یا بلفاریت اشاره کرد.
اپتومتریست پس از معاینه چشم بیمار اگر هر کدام از موارد زیر را مشاهده کند، استفاده از لنز طبی را برای بیمار ممنوع خواهد کرد.
این بیماریها شامل گزینههای زیر هستند.
سندرم خشکی چشم
چه کسانی نباید از لنز تماسی استفاده کنند؟ آنهایی که خشکی چشم شدید دارند.
خشکی چشم یکی از رایجترین مشکلاتی است که اتفاقا در فصل تابستان هم بیشتر بروز میکند. این عارضه بدنبال کاهش رطوبت و چربی در سطح چشم ایجاد میشود و مدلهای مختلفی دارد؛ از خارش و سوزش سطحی چشم گرفته تا التهاب یا آسیبدیدن قرنیه چشم.
احساس خشکی، سوزش، خارش و تار شدن دید از بارزترین نشانههای خشکی چشم هستند. در بعضی بیماران این خشکی به حدی زیاد است که منجر به آبریزش میشود. گاهی نیز بیمار احساس وجود جسم خارجی در چشم دارد. در سندروم خشکی چشم، اشک به میزان کافی تولید نمیشود یا به دلیل شرایط نامناسب اشک یا وضعیت غیرنرمال پلکها، رطوبت سطحی چشم سریعا تبخیر میشود.
علل خشکی چشم متفاوت است. گاهی به خاطر افزایش سن است که در نتیجه آن ترشح اشک کم میشود. گاهی هم در اثر مصرف داروهایی همچون آنتیهیستامین، ضد افسردگی، ضد فشار خون و … ایجاد میشود.
خشکی چشم به هر دلیلی که ایجاد شده باشد برای استفاده لنز فرد را با مشکل مواجه خواهد کرد زیرا لنز برای عملکرد خود به اشک سالم نیاز دارد.
اشک انسان حاوی آب، روغن، موکوس، نمک، آنتیبیوتیک طبیعی، ویتامینها و مواد معدنی است.
هر بار که شما پلک بزنید، سری جدیدی از این محلول پیچیده تولید شده و همه سطح چشم را شستوشو میدهد.
اشک به لنز تماسی کمک میکند که رطوبت و چربی خود را حفظ کرده و در چشم راحت باشد و دید واضحی هم برای فرد ایجاد کند.
اگر غدد اشکی درست کار نکنند، لنز درون چشم رطوبت خود را از دست میدهد و در چشم سفت میشود. این اتفاق علاوه بر اذیت شدن چشم، موجب تار شدن دید فرد نیز میشود. در این حالت بیمار تصور میکند شن یا جسم خارجی در چشم او قرار دارد.
چاره چیست؟
افرادی که خشکی چشم مزمن دارند، ترجیحا نباید از لنز تماسی استفاده کنند. به این خاطر که علاوه بر اذیت شدن چشم و تاری دید، ممکن است لنز خشک سبب آسیب دیدن قرنیه چشم هم بشود و روی آن خراش ایجاد کند.
اما افرادی که خشکی چشم آها چندان شدید نیست میتوانند گاهی از لنز تماسی استفاده کنند. البته در این شرایط هم باید کارهایی را انجام دهید که مشکلی برای دید و چشم خود ایجاد نکنید. این راهکارها در زیر نوشته شدهاند:
- از لنزهای یکبار مصرف روزانه که دارای آب مواد آبی تدریجی هستند استفاده کنید.
- از لنزهای تماسی سخت اسکرال مخصوص خشکی چشم استفاده کنید.
- بهطور مرتب و چندین بار در روز از اشک مصنوعی مخصوص لنز استفاده کنید.
- از قطرههای استروئیدی استفاده کنید.
بلفاریت
چه کسانی نباید از لنز تماسی استفاده کنند؟ افرادی که به بیماری بلفاریت مبتلا هستند شانس استفاده از لنز تماسی را نخواهند داشت. بلفاریت یک بیماری شایع و نوعی آماس پلک است که بیشتر در لبههای چشم پدیدار میشود.
این بیماری در اثر عفونتهای کوچک میکروبی، بیماری پوستی، خشکی چشم، نفوذ انگل یا نقص در عملکرد غدد چربی پلک (Meibomian) ایجاد میشود.
نشانههای آن شامل خارش، سوزش، اشکریزش، احساس جسم خارجی، پوسته پوسته شدن (روی مژهها و در گوشه چشم یا روی پلک)، خشکی و قرمزی لبههای پلک است.
باید بدانید که اگر این بلفاریت درمان نشود میتواند به ملتحمه و قرنیه آسیب وارد کند.
با اینکه هر فردی در هر سنی ممکن است به این بیماری مبتلا شود، اما کسانی که پوست چرب دارند بیشتر از بقیه در خطر ابتلا قرار دارند. بلفاریت دو نوع خلفی و قدامی دارد.
1- بلفاریت خلفی
در بلفاریت خلفی که ناشی از مشکلات غدد چربی پلک است قسمت داخلی پلک گرفتار میشود.
دو بیماری پوستی شایع به نامهای آکنه روزاسه (التهاب و قرمزی مزمن پوست صورت) و شوره سر سبب پدیدار شدن بلفاریت خلفی میشوند.
غدد میبومین (غدد چربی) نوعی روغن ترشح میکنند. با قدرت پلک زدن این روغن به اشک تزریق میشود و وظیفه آن پیشگیری از تبخیر اشک است.
وقتی این غدد متورم میشوند، مقدار بسیار کم یا هیچ روغنی از آنها خارج نمیشود. بلفاریت خلفی همچنین سبب تبخیر اشک میشود و در نهایت چشم خشک میشود. همانطور که در بالا اشاره کردیم خشکی چشم یکی از عواملی است که نمیگذارد فرد از لنز استفاده کند.
2- بلفاریت قدامی
در بلفاریت قدامی قسمت جلویی و خارجی پلک که محل اتصال مژه هاست درگیر میشود. دو علت اصلی و شایع بلفاریت قدامی عفونتهای میکروبی (مانند استافیلوکوک) و سبوره هستند.
این بیماری سبب میشود پلک چشم قرمز شده و پوستههای موم مانند روی مژهها ایجاد شوند. همچنین سبب خارش زیاد میشود. دلیل شکل گیری این بیماری کاهش تولید اشک در چشم است.
بلفاریت قدامی همچنین باعث میشود هنگام استفاده از لنز تماسی، چشم در معرض عفونت شدید قرار بگیرد. به این خاطر که به موجب این بیماری باکتری و میکروب فروانی در اطراف پلکها وجود دارند.
همچنین، پوستههای ناشی از بلفاریت ممکن است روی سطح لنز ریخته شده و به سطح آن بچسبد و مشکلاتی را برای فرد ایجاد کند.
گذاشتن و برداشتن لنز تماسی نیز احتمال ورود گرد و خاک به چشم را زیاد میکند و میتواند قرمزی چشمها را تشدید کند.
چاره چیست؟
پیش از استفاده از لنز حتما باید بلفاریت را درمان کنید. بسیاری از پزشکان اسکراب چشم و کمپرس آب گرم را توصیه میکنند.
در گذشته پزشکان شستن چشم با شامپو بچه با لیف حمام را تجویز میکردند. مقداری شامپو روی لیف یا کیسه بریزید و خیلی نرم و آهسته روی پلکها بکشید تا پلک لایهبرداری شود. دلیل استفاده از شامپو بچه این است که چشم را نمیسوزاند.
این روزها اسکرابهای مخصوص بلفاریت چشم در داروخانهها موجود هستند که میتوانید از آنها استفاده کنید.
از دیگر روشهای درمان بلفاریت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اسیدهای چرب - اسید چرب امگا سه به تقویت و تثبیت غدد میبومین کمک میکند و تاثیر ضد التهاب روی چشمها دارد. البته باید دستکم 6 ماه این قرص را مصرف کنید تا اثر آن را ببینید.
- آنتیبیوتیک دهانی - برای موارد سرسخت بلفاریت میتوانید از آنتیبیوتیکهای دهانی استفاده کنید. نمونههایی همچون میانوسایکلین یا دوکسی سایکلین مواردی هستند که پس از 30 روز استفاده اثرت مفید خود را نشان خواهند داد.
- آنتیبیوتیک موضعی - پماد موضعی آنتیبیوتیک همانند Azasite میتواند در بهبود بلفاریت مفید واقع شود. مقدار کمی از این پماد را روی انگشت گذاشته و روی پلکها بمالید.
3- حساسیت مزمن چشمی
چه کسانی نباید از لنز تماسی استفاده کنند؟ افرادی که حساسیت چشمی دارند نباید از لنز استفاده کنند زیرا این وسیله ممکن است شرایطشان را بدتر کند.
حساسیت به دلایل مختلف از آلرژنها گرفته تا مایت، دود سیگار، عطر و .. ایجاد میشود. هنگامی که فرد در معرض این موارد قرار میگیرد، سلولهای چشم هیستامین و دیگر مواد شیمیایی لازم برای محافظت از چشم را تولید میکند.
اما این مواد سبب ورم کردن مویرگهای داخل چشم شده و سبب خارش، سوزش، قرمزی و اشکریزش میشود.
حساسیتهای چشم متنوع هستند که تعدادی از آنها را در زیر معرفی کردهایم:
- حساسیت فصلی التهاب ملتحمه (SAC)
- حساسیت دائمی التهاب ملتحمه (PAC)
- کراتوکونژکتیویت (التهاب همزمان قرنیه و ملتحمه) بهاره: ناشی از مواد آلرژن
- کراتوکونژکتیویت اتوپیک
شایعترین حساسیت چشم، آلرژی فصلی و دائمی التهاب ملتحمه هستند که اغلب با خارش، اشکریزش، التهاب، سوزش و موکوس سفید و چسبناک همراه هستند.
دو نوع حساسیت دیگر شدیدتر هستند اما شیوع کمتری دارند. افرادی که آلرژیهای کراتوکونژکتیویت را دارند نباید به هیچ عنوان لنز تماسی در چشم بگذارند زیرا مشکلاتشان را بیشتر میکند. حتی ممکن است موجب زخم شدن قرنیه چشم هم بشود.
چاره چیست؟
یکی از عمومیترین روشهای درمان آلرژی، مصرف آنتیهیستامین است. این داروها اثرات بسیار خوبی در بدن دارند اما یکی از عوارض جانبی آنتیهیستامین، خشک کردن غشا موکوس است. در نتیجه این امر، چشم خشک میشود. خشکی چشم هم استفاده از لنز را دشوار میکند.
البته این روزها داروهای موثری متنوعی برای درمان حساسیتهای چشمی موجود است که اغلب در فرم قطره عرضه میشوند.
قطرههای استروئیدی و آنتیهیستامین از جمله رایجترین داروهایی هستند که پزشکان تجویز میکنند.
از آنجا که آلرژنها به لنز تماسی میچسبند، بهترین راهکار برای کسانی که اصرار دارند حتما لنز بگذارند، استفاده از لنز تماسی یک بار مصرف است.
وقتی هر روز لنز را عوض کنید، یعنی هر روز آلرژنها را دور ریختهاید و مشکلی برای چشمتان ایجاد نمیشود.
4- نمرههای عجیب چشم
چه کسانی نباید از لنز تماسی استفاده کنند؟ برخی از بیماران فقط چشم ضعیف، دور بین یا نزدیک بین ندارند، بلکه ممکن است در کنار مثلا دور بینی، آستیگماتیسم و پیر چشمی هم داشته باشد.
در چنین مواردی بدون شک لنز آمادهی خرید وجود ندارد و حتی ممکن است نتوان برای آنها لنز مخصوص طراحی و تولید کرد. به همین خاطر توصیه میشود چنین بیمارانی هرگز لنز نگذارند و در عوض از عینکهای طبی مخصوص استفاده کنند.
البته کسانی که چشمشان دوربین/نزدیک بین است و مقداری آستیگماتیسم دارند میتوانند لنز استفاده کنند. اما اگر میزان آستیگماتیسم چشم بالا باشد، شک نکنید که با تاری دید مواجه خواهید بود و این مشکل را نمیتوان خیلی راحت با لنز تماسی نرم برطرف کرد.
همچنین باید بگوییم برخی لنزهای مونوویژن یا چند کانونی برای درمان پیرچشمی در بازار موجود هستند. اما اگر فرد مشکل بینایی دیگری داشته باشد، لنز تماسی پاسخگوی او نخواهد بود.
چاره چیست؟
بهتر است چندین مدل لنز را تست کنید تا نمونه مناسب را پیدا کنید (که البته چندان میسر نیست). یا میتوانید از لنزهای زیر کمک بگیرید:
- لنزهای تماسی نفوذپذیر به گاز
- لنزهای مخصوص چشمهای آستیگماتیسم
- لنزهای هیبریدی
- لنزهای اسکرال
- لنزهای کراسافت
چه کسانی نباید از لنز تماسی استفاده کنند؟
افرادی که خشکی چشم مزمن دارند، ترجیحا نباید از لنز تماسی استفاده کنند. به این خاطر که علاوه بر اذیت شدن چشم و تاری دید، ممکن است لنز خشک سبب آسیب دیدن قرنیه چشم هم بشود و روی آن خراش ایجاد کند.
در گذشته پزشکان شستن چشم با شامپو بچه با لیف حمام را تجویز میکردند. مقداری شامپو روی لیف یا کیسه بریزید و خیلی نرم و آهسته روی پلکها بکشید تا پلک لایهبرداری شود. دلیل استفاده از شامپو بچه این است که چشم را نمیسوزاند. این روزها اسکرابهای مخصوص بلفاریت چشم در داروخانهها موجود هستند که میتوانید از آنها استفاده کنید.
احساس خشکی، سوزش، خارش و تار شدن دید از بارزترین نشانههای خشکی چشم هستند. در بعضی بیماران این خشکی به حدی زیاد است که منجر به آبریزش میشود. گاهی نیز بیمار احساس وجود جسم خارجی در چشم دارد. در سندروم خشکی چشم، اشک به میزان کافی تولید نمیشود یا به دلیل شرایط نامناسب اشک یا وضعیت غیرنرمال پلکها، رطوبت سطحی چشم سریعا تبخیر میشود.
لنز آستیگمات قابلیت منحرف کردن نور در یک جهت را بیشتر از جهات دیگر دارد.
- با انواع لنزهای آستیگمات موجود در بازار بیشتر آشنا شوید
- معایب لنزهای چند کانونی چیست؟
- هر آنچه در مورد لنز مخصوص خشکی چشم باید بدانید
- استفاده از لنز برای چشم ضرر دارد؟
