گل مژه چیست
گل مژه یکی از بیماریهای شایع پلک است که می تواند افراد را در سنین مختلف گرفتار کند.
گل مژه به صورت یک توده متورم، حساس و دردناک و قرمز رنگ درلبه یا نزدیکی لبه پلک تظاهر می کند. این توده در حقیقت یک آبسه کوچک است که در اثر عفونت یا التهاب ریشه مژه ها یا غدد ترشح کننده چربی پلک ایجاد می شود.
تماس دست آلوده با چشم (به خصوص اگر با ترشحات بینی آلوده شده باشد) و التهاب لبه پلک (بلفاریت) از عوامل مهمی هستند که باعث بروز گل مژه می شوند.
علایم و نشانه های گل مژه
- احساس سنگینی و درد پلک
- ایجاد یک توده برجسته قرمز رنگ دردناک در لبه یا نزدیکی لبه پلک
- سوزش و خارش و اشکریزش
- گاهی خروج ترشحات چرکی از ضایعه
- تاری دید: تاری دید از علایم معمول گل مژه نیست اما اگر گل مژه نسبتاً بزرگ باشد با مسدود کردن مسیر دید یا با فشار روی قرنیه و ایجاد آستیگماتیسم باعث تاری دید می شود.
درمان گل مژه
اکثر گل مژه ها ظرف چند روز به تدریج بهبود می یابند و مشکل خاصی ایجاد نمی کنند.
در چند روز اول، استفاده از کمپرس گرم باعث تسکین درد می شود و ممکن است به سرباز کردن گل مژه و تخلیه ترشحات چرکی کمک کند.
برای این منظور یک حوله تمیز را با آب جوشیده گرم (نه داغ!) مرطوب کنید و برای مدت 10 تا 15 دقیقه روی چشم مبتلا قرار دهید. ماساژ ملایم هم به تسکین درد و تخلیه ترشحات کمک می کند.
ماساژ کمپرس گرم را می توان روزی 4-3 بار انحام داد تا ترشحات تخلیه شود و گل مژه بهبود پیدا کند.
هرگز سعی نکنید گل مژه را بترکانید یا به زور تخلیه کنید، این کار می تواند باعث گسترش عفونت به بافت های مجاور و یا حتی ورود عفونت به مغز شود.
اگر پس از چند روز گل مژه بهبود پیدا نکرد حتماً به چشم پزشک مراجعه کنیدکه در صورت لزوم با تجویز دارو یا یک جراحی کوچک مشکل حل شود. جراحی با بی حسی موضعی با استفاده از قطره بی حس کننده انجام می شود و گل مژه از سمت پشت پلک تخلیه می شود.
در گل مژه های معمولی استفاده از قطره های آنتی بیوتیک یا آنتی بیوتیک خوراکی تاثیر چندانی ندارد. اما در کودکان کم سن یا افرادی که گل مژه های شدیداً ملتهب دارند ممکن است لازم باشد با نظر چشم پزشک آنتی بیوتیک موضعی یا خوراکی برای جلوگیری از گسترش عفونت به بقیه پلک و قسمت های مجاور استفاده شود.
خرید عینک طبی از فروشگاه آنلاین عینک و لنز لوناتو
پیشگیری از گل مژه
در برخی از افراد گل مژه مکرراً عود می کند. برای پیشگیری از عود گل مژه به نکته های زیر توجه کنید:
از تماس دست آلوده با چشم جلوگیری کنید.
بهداشت پلک را رعایت کنید. شستشوی منظم پلک ها با آب ولرم یا شستشو و ماساژ لبه پلکها با شامپو بچه رقیق شده می تواند به جلوگیری از عود گل مژه کمک کند.
در صورت بروز گل مژه های مکرر حتماً به چشم پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات مشکلات زمینه ای چشمها مثل بلفاریت (التهاب لبه پلک) یا مشکلات غدد ترشح کننده چربی باعث بروز گل مژه مکرر می شود که تشخیص و درمان این بیماری ها توسط چشم پزشک باعث جلوگیری از عود گل مژه می شود. به علاوه گاهی اوقات بعضی از بیماری های جدی پلک ها (مثلاً تومورها) ممکن است به صورت گل مژه های مکرر تظاهر کند که در این موارد معاینه توسط چشم پزشک راهگشاست.
شالازیون یکی دیگر از توده های لبه پلک است که در ابتدا تظاهری شبیه گل مژه دارد. برای آگاهی بیشتر مبحث شالازیون را مطالعه کنید.
عوامل خطر
در صورتی که کارهای زیر را انجام دهید بیشتر در معرض خطر ابتلا به گل مژه هستید:
- اگر چشمان خود را با دستهای نشسته لمس کنید
- اگر لنزهای تماسی خود را بدون این که کاملا ضدعفونی کرده و یا دستهای خود را شسته باشید داخل چشم خود بگزارید.
- اگر شبها آرایش چشم خود را پاک نکنید.
- اگر از لوازم آرایشی کهنه یا تاریخ انقضاء گذشته استفاده کنید.
- اگر به بلفاریت، یا التهاب مزمن لبه پلک مبتلا باشید.
- اگر به آکنه روزاسه ، یعنی بیماری پوستی که علامت مشخصه آن قرمزی صورت است، مبتلا باشید.
سبک زندگی و درمانهای خانگی گلمژه
تا زمانی که گلمژه خود به خود برطرف شود، سعی کنید:
- یک دستمال گرم مرطوب روی چشم بسته خود قرار دهید. برای از بین بردن درد، روی یک دستمال تمیز آب گرم بریزید سپس دستمال را فشار دهید تا اب اضافی آن گرفته شده و آن را روی چشم بسته خود قرار دهید. هنگامی که دستمال گرمای خود را از دست داد ، مجددا با اب گرم خیسش کنید. این کار را 5 تا 10 دقیقه ادامه دهید. سپس به آرامی پلک خود را ماساژ دهید. تکرار دو تا سه بار این کار در روز ممكن است باعث شود گل مژه سر باز کرده و خود به خود عفونتش خارج شود.
- استفاده از لنزهای تماسی را کنار بگذارید. لنزهای تماسی ممکن است با باکتریهایی که باعث عفونت و ایجاد گل مژه شدهاند آلوده شوند. اگر از لنزهای تماسی استفاده میکنید ، سعی کنید استفاده از آنها را تا زمانی که گل مژه از بین برود متوقف کنید.
- پلکهای خود را تمیز کنید. در صورتی که دچار گل مژه شدید، اولین کاری که باید انجام دهید این است که پلک خود را تمیز کنید. برای این کار میتوانید کمی شامپو بچه که باعث سوزش چشم نمیشود را روی یک قطعه پنبه یا پد پاک کننده آرایش ریخته و با آن پلک خود را تمیز کنید. سپس پلک خود را با آب گرم شسته و آن را خشک کنید.
- دستان خود را بشویید. همچنین حتما دستهای خود را قبل و بعد از لمس گلمژه بشویید. کسی به جز شما نباید از حوله یا دستمالتان استفاده کند.
- از دستمال مرطوبهای پاک کننده استفاده کنید. یکی دیگر از گزینهها برای پاک کردن پلک دستمال مرطوب است. شما میتوانید این محصول را بدون نیاز به نسخه در اکثر داروخانهها پیدا کنید.
- موقتا آرایش کردن را متوقف کنید. این خیلی منطقی است که تا زمان بهبود گل مژه موقتا پلکها و چشمهای خود را ارایش نکنید، چرا که پوشاندن روی گل مژه میتواند روند بهبود را به تاخیر بیاندازد. همچنین، لوازم آرایش قدیمی خود را که ممکن است آلوده شده باشند دور بریزید.
- برای مدتی به جای لنزهای تماسی عینک بزنید. اگر چشمهایتان ضعیف هستند، تا زمانی که گلمژه بهبود یابد به جای استفاده از لنزهای تماسی، عینک بزنید.
- از یک دستمال تمیز کوچک یا چای کیسهای برای کمپرس گرم چشم خود استفاده کنید. بعضی از مردم برای این کار از چای سبز استفاده میکنند.
- گلمژه را فشار نداده و نترکانید. هدف از انجام این درمانها آن است که گل مژه مثل یک جوش خود به خود سر باز کند. اما هر کاری میکنید، آرامش خود را حفظ کرده و سعی نکنید گلمژه را بترکانید! گرمای حاصل از کمپرس گرم اغلب باعث میشود تا گلمژه خود به خود سر باز کرده، تخلیه شده و بهبود یابد بدون آنکه با فشار دادن آن باعث آسیب و یا احتمالا پخش شدن عفونت آن شوید.
- لازم است چشمها را از گرد و غبار، دود و امثال آن محافظت کرده و فقط با آب خالص و تمیز شستشو دهید.
- دستمال یا حولهای که برای تمیز کردن چشمها استفاده میشود باید کاملا تمیز بوده و هیچ عفونتی روی آن نباشد.
سوالات رایج در مورد گل مژه
گلمژه اغلب به علت بیماری، ورم ملتحمه و عفونت پلک ایجاد میشود. میکروبی که باعث ایجاد گلمژه میشود معمولا یک باکتری استافیلوکوک است. عفونت پلک منجر به انسداد فولیکولهای مژه میشود. به خاطر عدم رعایت بهداشت و گرد و خاک، غدد سباسه ( غدد چربی پوست) نزدیک پلک چشم نیز ممکن است مسدود شده و محیطی مهیا برای رشد باکتریها و عفونت فراهم کنند. این مساله اغلب به کرات در میان کودکان اتفاق میافتد.
عدم رعایت بهداشت، مالیدن مکرر چشمها، نداشتن خواب کافی (محرومیت از خواب) و تغذیه نامناسب ممکن است باعث ایجاد گلمژه شوند.
گلمژه در اغلب موارد پس از چند روز خود به خود از بین میرود. در این فاصله، میتوانید درد یا ناراحتی حاصل از آن را با گذاشتن یک دستمال گرم و مرطوب روی پلک خود، تسکین دهید.
اکثر گل مژهها برای چشمها بی خطر هستند و بر توانایی و وضوح دید افراد تاثیری ندارند. اما اگر گل مژه بعد از 48 ساعت بهبود نیافت یا قرمزی و تورم از پلک فراتر رفته و به گونه یا سایر قسمتهای صورت نیز سرایت کرد، باید نزد پزشک بروید.
منبع: نور ویژن و دکتر یادگاری