خارش چشم چیست و چرا به وجود می‌آید؟
خارش چشم یکی از مشکلاتی است که اغلب مردم با آن مواجه می‌شوند. خارش چشم ممکن است فصلی باشد، در نتیجه مواد حساسیت‌زا ایجاد شده باشد، یا بدنبال مشکلات دیگری پدیدار شده باشد. این مشکل اغلب در قسمت ریشه مژه‌ها و لبه پلک‌ها ظاهر می‌شود.
خارش چشم عموما با ورم و قرمزی چشم نیز همراه است و ما در این مطلب می‌خواهیم به طور اختصاصی در مورد عوامل شکل گیری آن برایتان توضیح بدهیم. تا انتها با لوناتو همراه باشید.
عوامل ایجادکننده خارش چشم: آلرژی
بیش‌تر اوقات خارش چشم بر اثر انواع حساسیت‌ها (آلرژی) ایجاد می‌شود. ماده‌ی تحریک‌کننده (که به آن آلرژن می‌گویند) – نظیر گرده، غبار، و شوره‌ی بدن حیوانات – باعث ترشح ترکیباتی در اطراف بافت چشم‌ها می‌شوند؛ و ترشح همین ترکیبات که هیستامین نامیده می‌شوند، به ایجاد خارش، قرمزی، و تورم منجر می‌شود.
تماس چشم با یک ماده خارجی مانند لوازم آرایش، گرده گیاهان یا شوره سر می‌تواند باعث خارش و قرمزی چشم‌ها شود.
آلرژی‌های فصلی هم از دیگر عوامل خارش پلک و چشم هستند که اغلب با نام ورم ملتحمه شناخته می‌شود. کنژنکتیویت (التهاب ملتحمه) یک بیماری عفونتی و بسیار مسری است که با نام قرمزی چشم نیز شناخته می‌شود و همان طور که گفتیم باعث قرمزی، خارش و سوزش چشم‌ها می‌شود.
پلک‌آماس یا بلفاریت هم نوعی التهاب پلک‌ها و ناشی از انسداد فولیکول‌هاست که سبب ایجاد خارش در ریشه مژه‌های چشم می‌شود.
حساسیت‌های همیشگی در تمام طول سال گریبان‌گیر فرد مبتلا هستند و ممکن است بر اثر عواملی نظیر گرد و غبار، و کپک‌های قارچی ایجاد شوند.
در بسیاری از موارد، استفاده از محصولات و لوازم مختلف می‌تواند باعث ایجاد خارش چشم ناشی از حساسیت شود. برای مثال، برخی آدم‌ها به مایع لنز چشمی‌شان حساسیت دارند. همچنین، برخی محصولات دیگر نیز وجود دارند که شامل ترکیباتی هستند که ممکن است باعث ایجاد خارش چشم شوند؛ مثلا اشک‌های مصنوعی که برای درمان خشکی چشم استفاده می‌شوند؛ لوازم آرایش؛ و همچنین لوسیون‌ها، کرم‌ها، و صابون‌ها.
عوامل ایجادکننده خارش چشم: خشکی چشم
غیر از آلرژی، خشکی چشم‌ها نیز سبب خاریدن چشم می‌شود. اگر در طول روز رطوبت کافی به چشم ها نرسد، چشم‌ها خشک و قرمز می‌شوند و خارش پیدا می‌کنند. اختلال غدد میبومین یکی از متهمین اصلی این اختلال است. هنگامی که غدد میبومین مسدود می‌شوند، نمی‌توانند مایع کافی برای روان کردن چشم‌ها تولید کنند که باعث خشکی چشم‌ها می‌شود.
البته برخی از داروها نیز به طور معمول باعث خشکی و در نهایت خارش چشم‌ها می‌شوند، از جمله می‌توان به آنتی هیستامین‌ها و داروهای فشار خون اشاره کرد.
قرار گرفتن در معرض نور خورشید با خارش، سوزش و قرمزی چشم ها و تورم پلک و ملتحمه همراه با آب ریزش همراه است.
گاهی اوقات استفاده‌ی مداوم و طولانی از لنز یا عدم تعویض به موقع آنها با لنزهای جدید می‌تواند عامل اصلی ایجاد خارش چشم باشد.
روش‌های درمان خانگی خارش چشم
در وهله اول توصیه می‌کنیم افراد مبتلا به خارش چشم‌ها برای تشخیص علت این مشکل به پزشک متخصص مراجعه کنند. دلیلش این است که پزشک با مرور سوابق و علائم پزشکی فرد و همچنین معاینه پزشکی (بررسی چشم‌ها و پلک‌ها) و در صورت وجود ترشحات چشم و نمونه برداری از آن به منظور انجام آزمایش، علت خارش را تشخیص دهد.
برای تسکین انواع خارش‌های چشمی داروهایی مختلف و گوناگون وجود دارد؛ ولی فقط متخصص چشم می‌تواند در مورد مناسب‌ترین دارو یا ترکیب دارویی مورد نیازتان تصمیم‌گیری کند.
البته بعضا خارش چشمان را می‌توان با استفاده از اشک‌های مصنوعی که در داروخانه‌ها موجود هستند یا قطره های چشمی ضد حساسیت تسکین داد. ولی در مواردی دیگر، شاید به استفاده از آنتی‌بیوتیک، داروهای ضد التهابی و/یا محصولات پاک‌کننده‌ی ویژه‌ی پلک چشم نیاز داشته باشید.
اما برای تسکین و جلوگیری از خارش چشم‌ها می‌توانید از روش‌های درمان خانگی هم کمک بگیرید. در زیر برخی از این روش‌ها را آموزش داده‌ایم:
کمپرس آب سرد / گرم
اگر به هنگام خارش احساس گرم شدن و تورم چشم‌ها را دارید کمپرس آب سرد می‌تواند به تسکین خارش کمک کند. اما اگر خارش چشم‌ها به دلیل حساسیت باشد بهتر است از کمپرس آب گرم استفاده کنید. این درمان به شما کمک می‌کند تا درد و ناراحتی را به سرعت از بین ببرید.
کمپرس آب سرد با تسکین اعصاب چشم به کاهش قرمزی چشم‌ها کمک می‌کند. همچنین، خشکی و سوزش چشم را نیز از بین می‌برد. برای این منظور باید درون یک کاسه آب و چند تکه یخ بریزید. سپس دستمال تمیزی را در آب فرو کنید. آب آن را بگیرید و آرام به مدت 5 دقیقه روی چشم‌ها بگذارید.
چای کیسه‌ای بابونه
از چای کیسه‌ای بابونه هم به عنوان کمپرس سرد می‌توانید استفاده کنید. به این صورت که چای کیسه‌ای بابونه را به مدت 30 دقیقه در یخچال قرار دهید تا خنک شوند. سپس به مدت دست‌کم 10 دقیقه آنها را روی چشم بگذارید.
قرار دادن حوله‌ی تمیز، خنک، و مرطوب بر روی چشم‌های بسته می‌تواند به تسکین شدت خارش چشم‌ها کمک کند.
شیر سرد
برای تسکین خارش چشم می‌توانید از شیر سرد کمک بگیرید. برای این منظور، یک تکه پنبه را درون شیر پاستوریزه سرد فر کنید. آب اضافه آن را بگیرید. چشم‌ها را ببندید و پنبه را اطراف چشم بمالید. ترجیحا دوبار در روز این کار را تکرار کنید تا نشانه‌های خارش چشم‌ها از بین بروند.
قانون ۲۰-۲۰-۲۰
طبق این قانون باید پس از هر ۲۰ دقیقه خیره شدن به صفحات کامپیوتر، موبایل یا تلویزیون، به مدت ۲۰ ثانیه به جسمی در فاصله ۲۰ فوتی (حدود ۷ متری) نگاه کنید تا خستگی چشم‌ها برطرف شود. همان طور که در بالا اشاره کردیم یکی از دلایل اصلی خارش چشم خشکی و خستگی چشم‌هاست.
توصیه‌هایی برای پیشگیری از خارش چشم‌ها
- مطالعه در محیط‌هایی با نور کافی و مناسب
- استراحت کردن هنگام رانندگی در مسافت‌های طولانی
- تمیز کردن موهای حیوانات خانگی به طور مرتب
- استفاده از عینک آفتابی مناسب در بیرون و هنگام رانندگی
- استفاده از اشک مصنوعی در طول روز
- پاک کردن کامل آرایش پیش از خواب
پاسخ به سوالات رایج در مورد خارش چشم‌ها
حساسیت. البته آلرژی تنها عامل ایجاد خارش چشم نیست. چنان‌چه (علاوه بر خارش) دچار سوزش چشم می‌شوید، ممکن است به سندرم خشکی چشم یا اختلال عملکرد غدد میبومین مبتلا شده باشید. به همین صورت، اگر پلک‌های‌تان قرمز و ملتهب شده باشد، ممکن است دچار وضعیتی به نام آماس پلک شده باشید که ناشی از باکتری یا در برخی موارد، موجودات میکروسکوپی باشد که در پلک‌های‌تان زندگی می‌کنند.
مالش چشم باعث ترشح بیش‌تر هیستامین‌ها و وخیم‌تر شدن وضعیت‌تان می‌شود. همچنین مالش شدید چشم‌ها ممکن است سبب خراش قرنیه یا ورود باکتری به چشم‌ها و در نهایت، منجر به عفونت‌شان شود.
بله با قرار دادن حوله‌ی تمیز، خنک، و مرطوب بر روی چشم‌ها (چشم‌های بسته) می‌توانید به تسکین شدت خارش چشم‌ها کمک کنید.
از آن‌جا که خارش چشم می‌تواند علت‌هایی متنوع داشته باشد، چنان‌چه این علائم بیش از اندازه طول بکشد، وضعیت‌تان وخیم‌تر شود، یا پس از گذر از فصول حساسیت‌زا هم‌چنان ادامه داشته باشد، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
منبع: allaboutvision
