خشونت علیه زنان
خشونت علیه زنان از گستردهترین، متداولترین و مخربترین نقض حقوق بشر در جهان است. به همین خاطر است که سازمان ملل متحد برای پایان دادن به خشونتها هر سال از ۲۵ نوامبر تا ۱۰ دسامبر، کمپینی با عنوان «دنیا را نارنجی کن» برگزار میکند.
این کمپین که امسال مصادف شده با 5 آذر ماه، با هدف حذف خشونتهای گوناگون اعم از فیزیکی، روانی، اقتصادی و جنسی که بر دختران و زنان اعمال میشود، فعالیتهای آگاهیبخشی انجام میدهد.
«دنیا را نارنجی کن» همچنین از تمامی مردم در سراسر جهان میخواهد تا در صورت مشاهده چنین موقعیتی، از نهادهای مرتبط برای کمک به فرد قربانی خشونت کمک بگیرند.
بازه زمانی ۱۶ روزه این کمپین به طور ویژه از ۲۵ نوامبر (5 آذر) روز بینالمللی محو خشونت علیه زنان آغاز میشود و تا ۱۰ دسامبر (۲۰ آذر) روز حقوق بشر ادامه دارد.
در این کارزار از همه درخواست می شود تا در هر کجا که می توانند روبان نارنجی ببندند تا بدین وسیله سطح آگاهی جامعه در مورد خشونت علیه زنان و بحث درمورد راهحلهای آن افزایش یاید.
رنگ نارنجی در این حرکت به عنوان نمادی از آینده روشن و پرامید و به دور از هر گونه خشونت علیه زنان و دختران است.
زنان به حقوق خود آگاه نیستند
بخش بزرگی از جامعه را زنانی تشکیل دادهاند که بهندرت از حقوق خود آگاهی دارند. بههمین خاطر ممکن است در مواجهه با هرگونه خشونت خانگی یا اجتماعی چشم و زبان خود را ببندند و هرگز در رابطه با این مسایل سخنی بهزبان نیاورند.
بر اساس این آمار، ۵۲ درصد خشونتها روانی و کلامی، ۸/ ۳۷ درصد فیزیکی و ۲/ ۱۰ درصد جنسی بودهاند.
ممکن است زنان در همه دوران زندگی خود با خشونت روبهرو شوند. علاوه بر همسر، پدر و برادر و حتی فرزندان پسر نیز میتوانند عاملین خشونت علیه زنان بشمار بروند.
یونسکو آماری از میزان این خشونتها ارائه داده است که نشان میدهد از هر سه زن دنیا یک نفر مورد خشونت جنسی یا فیزیکی از سوی شریک جنسی خود قرار گرفته است.
در سال ۲۰۱۲، یک زن از دو زن کشته شده در جهان، از سوی همسر یا خانواده خود به قتل رسیده است در حالی که از هر ۲۰ مرد، تنها یک مرد تحت چنین شرایطی به قتل رسیده است.
از شایعترین آزارهای جنسی علیه زنان در محل کار یا دیگر محیطهای اجتماعی نیز میتوان به تجاوز به حریم خصوصی زنان اشاره کرد؛ از کنکاش در مورد جنس رابطه عاطفی فرد، پرسش در مورد زندگی شخصی و جنسی، اظهار نظر در مورد ظاهر، لباس و زیبایی، توصیف و تمجید نامربوط از قربانی گرفته تا ارسال پیامک، تصویر، ویدئو یا متنهایی که حاوی مسایل جنسی هستند. آزار دهنده میتواند هرکسی، مثل همکار، والدین یا قیم قانونی، خویشاوند، معلم یا استاد، دانش آموز یا دانشجو، دوست یا فردی غریبه باشد.
اثرات مخرب خشونتی که بر زنان وارد میشود دائمی است!
آزار و خشونت جنسی یکی از ویرانگرترین تجربههای زندگی است، قربانیان سالهای بسیار و شاید تمام عمر از عوارض آن در رنج خواهند بود و به انواع بیماریهای روحی مثل اضطراب، افسردگی، ضربه روحی پس از اتفاق بسیار وحشتناک (PTSD)، بزهکاری، خودکشی و خودآزاری مبتلا شوند.
عوارض نامطلوب بر آزار دیده معمولا به صورت تنش و دوری از اجتماع، ایجاد مشکل در غذا خوردن و خوابیدن، اختلال در سلامتی کلی و غیره خود را نشان میدهند.
آمار اذیت و آزارهای خیابانی در ایران
هرچند آمار دقیقی از میزان اذیت و آزارهای خیابانی علیه زنان در دست نیست.
اما طبق مطالعهای که طی دو سال پیش در این زمینه انجام شده، مزاحمت توسط اتومبیلهای شخصی ۹۲ درصد، مزاحمت کلامی ۹۰ درصد، مزاحمت لمسی ۷۵ درصد و مزاحمت لمسی در وسایل نقلیه ۶۳ درصد به ترتیب دارای بیشترین فراوانی هستند.
آزارهایی که عموما با سکوت زنان مواجه میشود و تصویب قانونی اختصاصی برای مقابله با آن میتواند به همراه فرهنگسازی، با جرمانگاری دراین باره برای آزارگران پیامدهای جدیتری داشته باشد. تا بدانند اگر به زنی متلک میگویند یا بدن او را لمس میکنند، قانون میتواند با آنها برخورد و حتی روانه زندانشان کند.
زنان هم به واسطه همین قانون سکوتشان را بشکنند.
در ایران، قانون درباره اذیت و آزار جنسی چه میگوید؟
در قوانین ایران، آزار و اذیت جنسی به طور مجزا و ویژه جرمانگاری نشده و تصویری ناقص از خشونتهای خیابانی ارائه داده است؛ نواقصی که با تصویب یک قانون جدید یا اصلاح قوانین قبلی می توان گامی برای کاهش آن برداشت.
در ماده ۶۳۸ و ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی، مجازاتهایی درباره اعمالی مانند متلکپرانی، دستدرازی، تعقیب و برخی دیگر از انواع آزار و اذیت خیابانی در نظر گرفته شده است.
در ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی آمده است: «هرکس علنا» در انظار و اماکن عمومی و معابر تظاهر به عمل حرامی کند علاوه بر کیفر عمل به حبس از ده روز تا دوماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم میشودو در صورتی که مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نیست ولی عفت عمومی را جریحهدار کند فقط به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»
در مورد خشونت علیه زنان ، ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی هم میگوید: «هر کس در اماکن عمومی یا معابر متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان بشود یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به آنان توهین کند، به حبس از دو تا شش ماه و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»