با انواع لنزها و خصوصیات و کاربرد هر کدام از آنها آشنا شوید؛ آیا لنزهای سخت وضوح دید بهتری دارند؟

934

انواع لنزها : سخت، نرم، دو دید، تک دید و ...

انواع لنزها برای استفاده‌های گوناگونی ساخته و عرضه می‌شوند. در بسیاری مواقع می‌توان گفت خرید لنز چشم بسیار عاقلانه‌تر از عینک طبی است. به این خاطر که لنز برخی از مشکلات عینک همانند بخار کردن در هوای سرد، خیس شدن در باران، خش برداشتن عدسی، تنگ و گشاد بودن فریم یا سنگینی عینک روی بینی را ندارد. یک تکه پلاستیک نرم را مستقیم روی سطح چشم می‌گذارید و همه مشکلات بینایی‌تان برطرف می‌شود، چه بهتر از این!

البته باید اذعان کنیم که لنزهای تماسی هم مشکلات خاص خود را دارند. به طور مثال، اگر بدون رعایت بهداشت و با دست‌های آلوده لنز را در چشم بگذارید یا بردارید، یا اگر لنز را با محلول‌های مخصوص پس از هر بار مصرف نشویید و ضدعفونی نکنید، عفونت‌های مختلفی را متوجه چشم خود خواهید کرد. حتی در برخی مواقع استفاده نادرست از لنز تماسی می‌تواند به کور شدن فرد منجر شود.

با این مقدمه، در ادامه می‌خواهیم شما را با انواع مختلف لنز تماسی آشنا کنیم. اما پیش از آن شاید بد نباشد نگاهی کوتاه داشته باشیم به طریقه ساخت و عملکرد لنز تماسی. با لوناتو همراه باشید.

لنز تماسی چشم چگونه ساخته می‌شود؟

باید بدانید که روش ساخت انواع مختلف لنزهای تماسی با هم متفاوت است. لنزهای نرمی که هایدروژل‌ نامیده می‌شوند، از پلیمرهای پلاستیکی هیدروفیلیک ساخته می‌شوند که قادر به جذب آب هستند. این پلیمرها پس از جذب آب، بدون اینکه تغییری در وضوح دید لنز ایجاد کنند، قابل انعطاف می‌شوند.

لنزهای هیدروژلی سیلیکونی به روش قالب‌گیری تزریقی یا تراش‌دادن با دستگاه ساخته می‌شوند. انواع لنزهای سخت نفوذپذیر به گاز که به نام لنز GP نیز شناخته می‌شوند، از پلیمرهای پلاستیکی نفوذپذیر اکسیژن ساخته می‌شوند که شامل سیلیکون و فلورین است. این لنزها چون آب کمتری جذب می‌کنند، در چشم سفت می‌مانند.

توجه داشته باشید که لنزهای سخت باید حتما تحت تجویز پزشک متخصص و به صورت شخصی ساخته شود. به این خاطر که همانند لنزهای نرم در چشم تغییر شکل نمی‌دهند و باید دقیقا متناسب با قرنیه بیمار باشد. لنزهای نفوذپذیر به گاز نیز همانند لنزهای نرم با دستگاه‌های کامپیوتری برش داده می‌شوند.

بیشتر بخوانید: با انواع پوشش‌ عدسی عینک آشنا شوید؛ از ضد UV تا ضد خش

لنزهای تماسی چشم چگونه کار می‌کنند؟

لنزهای تماسی نیز همانند عینک به اصلاح مشکلات چشم می‌پردازند. یعنی با تغییر دادن مسیر تابش‌های نوری، تصویر را روی شبکیه چشم کانونی می‌کنند تا کامل و واضح دیده شود.

برای اصلاح عیوب انکساری مثل نزدیک‌بینی، لنزهای تماسی و عینک‌ها به واگرا کردن تابش‌های نوری می‌پردازند تا قدرت کانونی‌سازی چشم کم و نقطه کانونی به عقب رانده شده و درست روی شبکیه چشم تشکیل شود.

یا برعکس، برای اصلاح دوربینی، لنزهای تماسی با همگرا کردن تابش‌های نور به افزایش قدرت کانونی‌سازی چشم می‌پردازند. با این حرکت نقطه کانونی به جلو و درست روی شبکیه چشم رانده می‎شود.

با انواع لنزها ی تماسی چشم آشنا شوید

لنز تماسی نرم

لنزهای تماسی نرم به خاطر اينكه آب را به خود جذب می‌كنند، نرم هستند و بیمار خیلی سریع به وجود آن در چشم خود عادت می‌کند.

برخی از لنزهای نرم برای استفاده طولانی مدت هستند؛ این لنزها را می‌توانید در طول شب و به مدت بیش از ۷ روز بدون در آوردن از چشم استفاده کنید. اما برخی دیگر، لنزهای تعویضی مدت‌دار هستند. یعنی این گونه لنزهای نرم را نباید در طول شب استفاده کنید و به طور منظم مثلا، هر دو هفته یا هر چهار هفته یک بار باید تعویض شوند.

لنز سخت نفوذپذیر به گاز

در گذشته لنز طبی نفوذپذیر به گاز از نوعی پلاستیک بسیار بادوام به نام پلی‌متیل‌متاکریلیت (PMMA) ساخته می‌شد که قابلیت انتقال و عبور دادن اکسیژن را داشت. اما اکنون اغلب لنزهای GP از سیلیکون یا سیلیکون هایدروژلی ساخته شده‌اند و در نتیجه بسیار انعطاف‌پذیرتر از نمونه‌های قبلی هستند.

نفوذپذیری اکسیژن سیلیکون بسیار زیاد است به همین خاطر، در این لنزها سلامت قرنیه چشم به طور کامل تضمین می‌شود. جالب است بدانید که نمونه‌های مدرن لنزهای سخت نفوذپذیر به گاز، اکسیژن بیشتری را به قرنیه می‌رسانند.

لنزهای جی پی دقت دید بالایی دارند، بسیار خوب در چشم جای می‌گیرند و احتمال افتادن و جابه‌جایی آنها کمتر از لنزهای نرم است.

در آخر هم اشاره کنیم، چون این لنزها آب جذب نمی‌کنند، بنابراین، پروتئین و لیپیدهای موجود در اشک چشم به سطح لنز سخت GP نمی‌چسبند و رسوب هم نمی‌کنند. وضوح و دقت دید بهتری را هم برای کاربر مهیا می‌کنند.

بیشتر بخوانید: انواع لنز رنگی : چگونه بهترین لنز را انتخاب کنیم؟

لنز تماسی هیبرید

در میان انواع لنزها ، لنزهای تماسی هیبرید برای اصلاح آستیگماتیسم بهترین گزینه هستند. این نوع لنزها یک ناحیه مرکزی دارند که از مواد لنزهای سخت نفوذپذیر به گاز ساخته شده‌اند و ناحیه اطراف از مواد هیدروژل و یا هیدروژل سیلسکون تشکیل شده است.

به زبان ساده‌تر، لنزهای هیبرید، ترکیبی از لنزهای نرم و لنزهای سخت هستند. بنابراین لنز آستیگمات از نوع هیبرید بهترین عملکرد را دارد.

با توجه به اینکه لنزهای هیبرید هم‌اندازه با لنزهای نرم توریک هستند و لبه‌های نازک‌تری نسبت به لنزهای GP دارند، احتمال افتادن لنزها از چشم در حین ورزش و انجام فعالیت کمتر است.

لنز هایدروژل سیلیکونی

لنزهای هیدروژل سیلیکونی و هیدروژل معمولی هر دو از پلاستیک‌هایی ساخته می‌شوند که وقتی خشک هستند سفت می‌شوند اما به محض جذب آب، نرم شده و حالت ژله‌ای به‌خود می‌گیرند.

سیلیکون نام گروهی از مواد پلاستیک‌مانند و قابل انعطاف است که حاوی سیلیکا، کربن، اکسیژن و دیگر مواد شیمیایی است.

نفوذپذیری بالای لنزهای تماسی هیدروژل سیلیکونی باعث شده تا برای طراحی‌های گوناگون لنز مناسب و قابل استفاده باشد. طراحی‌های این نوع لنز شامل توریک برای آستیگماتیسم، لنز دو کانونی، لنز مخصوص برای چشم‌های بد سایز و لنزهای شخصی‌سازی شده است.

لنز تماسی چند کانونی و دو کانونی

لنزهای تماسی دو کانونی، دارای دو نقطه کانونی مجزا هستند که یکی برای فاصله نزدیک (مطالعه) و دیگری برای دید در فاصله دور کارایی دارند. لنزهای تماسی چند کانونی، دارای سه نقطه کانونی هستند که شامل فاصله دور، میانه و فاصله نزدیک است.

از آنجا که این لنزها هر دو مشکل دوربینی و نزدیک بینی را به طور همزمان اصلاح می‎کنند، بنابراین برای درمان پیرچشمی بسیار مناسب هستند.

لنز تماسی چند کانونی در سه نوع مختلف طراحی و عرضه می‌شود:

• لنز تماسی چند کانونی هم‌مرکز: دایره‌های متحدالمرکز روی لنز را با تغییر تدریجی نمره‌ی چشم به هم پیوند می‌دهد. این حلقه‌ها یک در میان به اصلاح دوربینی و نزدیک‌بینی می‌پردازند درست همانند کاری که چشم طبیعی انجام می‌دهد.
• لنزهای چند کانونی اسفریک: لنزهای چند کانونی اسفریک همانند عدسی‌ عینک‌های تدریجی ساخته می‌شوند و انتقال نمره چشم ترکیبی دارند. به این صورت که، دوربینی یا نزدیک‌بینی در مرکز لنز قرار دارد و سپس به سمت لبه‌های لنز، ترکیب آن تغییر می‌کند. خطوط اصلاح روی این لنزها دیده نمی‌شوند. این لنزهای باید حتما بر اساس شکل و اندازه چشم هر فرد ساخته شوند تا دید کامل و واضحی داشته باشند.
• لنزهای دو کانونی چند قطعه‌ای: لنزهای دو کانونی فقط از جنس لنزهای سخت نفوذپذیر به گاز موجود هستند. این لنزهای شبیه عدسی دو کانونی عینک هستند؛ یعنی به این صورت که دوربینی در نیمه بالایی لنز و نزدیک‌بینی در نیمه پاینی آن طراحی شده است. پایین لنز به صورت تخت ساخته می‌شود تا لنز در چشم ثابت بماند. باید بدانید که این لنزها برای هر فردی جداگانه ساخته می‌شود و به همین خاطر باید مستقیما از متخصص چشم‌پزشکی خریداری شوند.

لنز آستیگماتیسم توریک

لنز توریک، نوعی لنز نرم است که برای اصلاح آستیگماتیسم به کار برده می‌شود. این لنزها از مواد هیدروژل معمولی یا هیدروژل سیلیکونی ساخته شده‌اند. برخی از لنزهای آستیگمات نیز از نوع لنزهای سخت ساخته شده‎اند که از جنس لنزهای نفوذپذیر به گاز هستند.

لنزهای نرم توریک متفاوت از لنزهای نرم اسفریک معمول هستند که فقط نزدیک‌بینی و دوربینی را اصلاح می‌کنند.

بیشتر بخوانید: بهترین محلول لنز برای چشم‌ های حساس چیست؟ معرفی انواع مختلف مایع لنز

لنز رنگی

لنزهای رنگی در دو نوع مختلف تولید و عرضه می‌شوند: لنز طبی رنگی و لنزهای پلانو.

انواع لنزها ی طبی رنگی برای اصلاح نزدیک‌بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم مناسب هستند و به‌طور همزمان نیز رنگ‌ چشم را تغییر می‌دهند. لنزهای رنگی پلانو نمونه‌هایی هستند که فقط مصرف آرایشی دارند و صرفا جهت تغییر رنگ چشم تولید می‌شوند و هیچ‌نوع اصلاحی در بینایی فرد ایجاد نمی‌کنند. هزینه لنزهای رنگی قیمت بالاتری نسبت به مدل‌های معمولی دارند.

لنزهای تماسی رنگی از نظر امنیت با انواع معمولی و طبی فرقی ندارند. البته این در حالیست که شما همه موارد لازم برای نگهداری و ضدعفونی کردن لنزها را به‌طور کامل و صحیح اجرا کنید.

سوالات رایج در مورد انواع لنزها