آب سیاه چشم
آب سیاه چشم (گلوکوم) نوعی بیماری است که در اثر ابتلا به آن، به عصب بینایی چشم آسیب وارد می شود. صدمه به عصب بینایی اغلب زمانی رخ می دهد که مایع قسمت جلویی چشم افزایش می یابد و موجب افزایش فشار درون چشم می شود.
به عبارت دیگر، گلوکوم بیماری عصب چشم است و در جریان آن با آسیب تدریجی عصب، دید محیطی از دست می رود و در پایان کار فرد شبیه اینکه از یک لوله باریک و طویل به اطراف نگاه می کند دید تونلی پیدا می کند.
شما می توانید گلوکوم داشته باشید ولی از آن اطلاعی نداشته باشید، چون درد یا علائمی ندارد. انواع گلوکوم عبارتند از:
گلوکوم زاویه باز
گلوکوم زاویه باز شایع ترین نوع آب سیاه است که معمولا هیچ علائمی در مراحل اولیه ندارد و در این مرحله، بینایی فرد طبیعی است. با آسیب بیشتر به عصب بینایی، لکه های سیاه در میدان دید ایجاد می شود که به تدریج این لکه ها بزرگتر و قابل توجه تر می شوند.
گلوکوم زاویه بسته
گلوکوم زاویه بسته یک وضعیت اورژانسی است که در صورت بروز علائم زیر باید سریعا به پزشک مراجعه شود، در غیر این صورت ممکن است بیمار بینایی خود را از دست دهد:
- تاری ناگهانی دید
- درد شدید چشم
- سردرد
- تهوع و استفراغ
- حلقه های رنگی یا هاله اطراف نور
آب سیاه چشم با فشار طبیعی
در این نوع گلوکوم، فشار چشم طبیعی است اما عصب بینایی آسیب می بیند و موجب از دست رفتن بینایی می شود.
گلوکوم مادرزادی
یک نوع نادر از آب سیاه است که به طور مادرزادی در نوزادان و کودکان خردسال رخ می دهد. این نوع آب سیاه در صورتی که سریع تشخیص داده نشود و تحت درمان قرار نگیرد می تواند موجب از دست رفتن بینایی شود.
آیا افراد مبتلا به دیابت می‌توانند عمل لیزیک چشم انجام دهند؟
گلوکوم ثانویه
گلوکوم ثانویه در نتیجه وجود دیگر شرایط یا بیماری های چشم مانند مصرف طولانی مدت داروهای استروئیدی یا تومور چشم ایجاد می شود.
درمان آب سیاه چشم (گلوکوم)
چگونگی درمان آب سیاه به نوع بیماری، شدت آن و اینکه تا چه حد به درمان پاسخ می دهد، بستگی دارد. آسیب های وارد به چشم در اثر بیماری آب سیاه، دائمی بوده و قابل برگشت نیست اما مصرف داروهای تجویز شده و انجام جراحی می توانند مانع آسیب های بیشتر به چشم شوند.
- درمان دارویی چگونگی درمان آب سیاه به نوع بیماری، شدت آن و اینکه تا چه حد به درمان پاسخ می دهد، بستگی دارد. آسیب های وارد به چشم در اثر بیماری آب سیاه، دائمی بوده و قابل برگشت نیست اما مصرف داروهای تجویز شده و انجام جراحی می توانند مانع آسیب های بیشتر به چشم شوند.
- درمان جراحی در بعضی از افراد مبتلا به آب سیاه، انجام جراحی توصیه می شود. جراحی موجب بهبود خروج مایع از چشم و کاهش فشار درون چشم می شود.
رایج ترین روش درمان گلوکوم استفاده از دارو است که پزشکان در مراحل اولیه این بیماری تجویز می کنند و به شکل قطره و قرص وجود دارند. بعضی از این دارو ها ممکن است سبب بروز عوارضی مثل سردرد یا سوزش چشم شوند که در این صورت بیمار باید این موضوع را با پزشک خود در میان گذارد. اگر در مراحل اولیه بیماری تان هستید از دارو هایتان به طور مرتب استفاده کنید، چرا که این دارو ها فشار چشم تان را کنترل می کند.
ترابکوپلاستی لیزری
این جراحی اغلب برای درمان آب سیاه (گلوکوم) زاویه باز استفاده می شود که دو نوع ترابکوپلاستی لیزر آرگون (ALT) و ترابکوپلاستی لیزر انتخابی (SLT) دارد. در جراحی ترابکوپلاستی لیزر آرگون یا ALT، لیزر سوراخ جدیدی برای خروج مایع از چشم ایجاد نمی کند بلکه موجب تحریک تخلیه مایع از منفذ چشم می شود. در جراحی ترابکوپلاستی لیزر انتخابی یا SLT، از یک نوع لیزر با انرژی کمتر استفاده می شود که فقط سلول های خاصی را در زاویه خروج مایع از چشم درمان می کند.
چگونه می‌توان عفونت چشم را درمان کرد؟
لیزر ایریدوتومی
این روش برای درمان بیماران مبتلا به آب سیاه (گلوکوم) زاویه بسته و افرادی که دچار تنگی زاویه چشم هستند، بکار می رود. لیزر یک منفذ کوچک به اندازه سر سوزن در عنبیه ایجاد می کند که موجب بهبود جریان مایع چشم به زاویه چشم می شود.
ترابکولوکتومی
در ترابکولوکتومی یک شکاف کوچک در صلبیه (سفیدی چشم) ایجاد می شود و از این طریق یک منبع (بلب) زیر ملتحمه چشم (لایه نازک پوشاننده سفیدی چشم) برای خروج مایع زلالیه از چشم ایجاد می گردد. برآمدگی بلب معمولا توسط پلک بالایی پوشیده می شود.
شانت
در صورتی که ترابکولوکتومی قابل انجام نباشد، معمولا از شانت استفاده می‌شود. شانت لوله پلاستیکی کوچکی است که به یک مخزن متصل می شود. مخزن، صفحه ای گرد یا بیضی شکل است که در زیر ملتحمه چشم قرار می گیرد. شانت از طریق برش کوچکی در چشم قرار می گیرد و موجب جریان مایع چشم از طریق لوله به صفحه می شود. سپس مایع جمع شده در صفحه توسط عروق خونی جذب می شود.
سوالات رایج در مورد آب سیاه چشم / گلوکوم
به دلیل افزایش فشار مایع درون چشم تدریجاً عصب بینایی تضعیف می شود و آنقدر این حادثه می تواند آهسته رخ دهد که فرد متوجه نشود که افت دید برای او رخ داده است.
به غیر از سنجش فشار چشم و معاینه عصب چشم، پزشک شما گاهی درخواست سنجش دید محیطی می کند و با وسیله ای به اسم پریمتری می خواهد حدود آسیب دید را بفهمد . شما جلوی ماشینی می نشینید و نقطه های نورانی را در جاهای مختلف بالا ، زیر و اطراف می تاباند. با استفاده از یک چشم در یک زمان و نگاه کردن مستقیم به جلو ، با دیدن فلاشهای نور علامت می دهید و با همکاری هر چه بیشتر و بهتر شما نقطه دقیقتری از دید محیطی بدست می آید.
پزشک قطره‌های چشمی و داروهای خوراکی را برای شما تجویز می‌کند تا از فشار داخل چشم شما بکاهد. اما اگر داروها تاثیرگزار نبودند، راه حل بعدی جراحی است.
اگر داروها باعث ایجاد عوارض جانبی مثل افزایش فشار خون، افزایش ضربان قلب، یا ناتوانی جنسی شوند، می‌توانید جراحی را برای درمان بیماری خود انتخاب کنید. گاهی اوقات فشار چشم بیماران به قدری بالا است که بینایی آن‌ها را به خطر می‌اندازد، در این صورت لازم است که هر چه سریع‌تر جراحی انجام شود.
عمل جراحی آب سیاه احتمال ابتلا به آب مروارید را افزایش می‌دهد. سایر خطرات احتمالی آن عبارتند از درد یا قرمزی چشم، فشار چشم خیلی بالا یا خیلی پایین، کاهش بینایی، عفونت، التهاب، خونریزی در چشم. همچنین باید بدانید عمل گلوکوم نمی‌تواند بینایی شما را که قبلا کاهش یافته بوده را برگرداند.
منبع: دکتر صادقی
