ناخنک چشم و دلایل بروز آن
ناخنک چشم در حقیقت نوعی بافت خوش خیم است که روی سطح چشم یعنی ملتحمه، رشد می‌کند.
این بافت اغلب مثلثی یا سه گوش بوده و اگر درمان نشود ممکن است به سطح عنبیه گسترش یابد یا باعث تغییر شکل سطح چشم و در نهایت منجر به ایجاد دید تار شود. قرار گرفتن در معرض تابش فرابنفش خورشید به عنوان یکی از عوامل اصلی ایجاد ناخنک چشم شناخته میشود. لذا در افرادی که در مناطق پر آفتاب زندگی می‌کنند یا مشاغلی مانند کشاورزی یا جوشکاری دارند، بیشتر دیده میشود. عامل دیگر که باعث ایجاد ناخنک چشم میشود، آلودگی و ذرات محیطی (مانند باد، گرد و غبار، مواد شیمیایی و آلودگی‌های هوا) و البته فاکتورهای وراثتی است.
ناخنک چشم در مردان دو برابر بیشتر از زنان رخ داده و در افراد بالای ۴۰ سال رایج‌تر است. برای پیشگیری از این بیماری راهکارهای زیر توصیه میشود:
- استفاده از عینک‌های آفتابی با کیفیت تا از تابش پرتوهای فرابنفش خورشید جلوگیری کند
- استفاده از کلاه‌های لبه‌دار حین خروج از منزل
- دوری از مواد تحریک کننده مانند دود سیگار، گرد و خاک، باد و آلودگی‌های شیمیایی
- استفاده از امکانات و تجهیزات محافظت کننده مناسب حین کار
خرید لنز طبی از فروشگاه آنلاین عینک و لنز لوناتو
نشانه‌های ناخنک چشم
ناخنک چشم معمولاً به صورت قرمزی یا برآمدگی در گوشه چشم آغاز میشود و به تدریج شروع به گسترش کرده و به سمت عنبیه می‌رود. در اغلب موارد، ایجاد این بیماری هیچ گونه عارضه جانبی به همراه ندارد. وجود عوارض جانبی ممکن است به علت شرایط زیر باشد:
- قرمزی و التهاب چشم
- احساس شن ریزه در چشم
- احساس وجود شی خارجی در چشم
- خشکی چشم در اثر کاهش تولید اشک
- تاری دید در اثر تغییر بافت قرنیه
- دید مبهم به علت گسترش بیماری به سمت مردمک
تشخیص بیماری اغلب از طریق ظاهر آن صورت می‌گیرد. اگرچه در مراحل اولیه ممکن است با پینگوکولا اشتباه گرفته شود. درمان ناخنک چشم بر حسب اندازه و ماهیت بافت رشد کرده، شدت عوارض و میزان اثرگذاری بر بینایی میتواند از طریق مصرف دارو یا جراحی صورت گیرد.
- درمان ناخنک چشم با مصرف دارو: معمولاً مصرف کوتاه مدت کورتیکواستروئیدها به صورت قطره چشمی برای کاهش التهابات و قرمزی چشم تجویز میشود. اگر خشکی چشم ایجاد شده مسأله ساز شود معمولاً قطره اشک مصنوعی نیز برای مرطوب نگه داشتن چشم تجویز خواهد شد.
- درمان ناخنک چشم با انجام جراحی: اگر گسترش ناخنک چشم بر روی بینایی اثر بگذارد، جراحی توصیه میشود. طی جراحی، بافت اضافی در ناحیه ناخنک چشم خارج شده و به جای آن بافتی از ملتحمه از ناحیه زیر پلک جدا و در جای خالی ناخنک پیوند میشود. جراحی معمولاً حین بی‌حسی موضعی انجام شده و تنها ۳۰ دقیقه طول خواهد کشید. بعد از جراحی، قطره و پمادهای چشمی برای پیشگیری از عفونت و کمک به فرآیند ترمیم تجویز میشود. ناخنک چشم ممکن است پس از خارج کردن بوسیله جراحی مجدداً ایجاد شود که البته درصد وقوع مجدد آن بسیار پایین است.
خرید عینک طبی از فروشگاه آنلاین عینک و لنز لوناتو
ناخنک چقدر خطرناک است؟
ناخنک ممکن است منجر به آسیب و جراحت شدید روی قرنیه شود، اما این مساله نادر است. خراشیدگی و زخم قرنیه نیاز به درمان دارد، زیرا میتواند باعث از بین رفتن بینایی شود. در موارد جزئی، روش درمان معمولا شامل استفاده از قطره یا پماد چشمی برای درمان التهاب است. در موارد جدی‌تر، ممکن است لازم به جراحی برای برداشتن ناخنک باشد.
ناخنک چگونه تشخیص داده میشود؟
در صورتی که متوجه بروز هر یک از نشانه‌های ناخنک در چشم خود شدید – به خصوص در ناحیه تخم چشم – لازم است به یک چشم پزشک مراجعه کنید. چشم پزشک با معاینه چشم و پرسیدن برخی سوالات قادر به تشخیص وضعیت شما خواهند بود- از جمله این سولات این که : ” آیا وقت زیادی را خارج از منزل صرف می‌کنید؟ آیا سابقه خانوادگی ابتلا به ناخنک دارید؟ ” چشم پزشک احتمالا چشم را با میکروسکوپ مخصوصی به نام لامپ اسلیت نیز بررسی خواهد کرد.
اگرچه ناخنک چشم خوش خیم و قابل درمان است، اما پزشک حتما باید در هنگام تشخیص، احتمال دیگر مشکلات جدی چشم مانند ترومای تخم چشم و یا کارسینوم ( سرطان) سلول سنگفرشی، را نیز بررسی کند.
چشم پزشک میتواند ناخنک را با معاینه چشم به کمک لامپ اسلیت تشخیص دهد. پزشک به کمک نور و بزرگنمایی این لامپ میتواند چشم را به خوبی مشاهده کند. ممکن است پزشک لازم ببیند آزمایش‌های دیگری نیز انجام شوند، در این صورت این آزمایش‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
• آزمون حدت بینایی. در این آزمون بیمار باید یک سری حروف و علائم را از روی یک نمودار بخواند.
• توپوگرافی قرنیه. این آزمایش در واقع یک نقشه برداری پزشکی است که برای اندازه‌گیری تغییرات انحنای قرنیه استفاده میشود.
• عکس گرفتن از چشم. در این ازمایش برای دنبال کردن سیر رشد ناخنک تصاویری از چشم تهیه میشود.
جراحی ناخنک چقدر طول می‌کشد ؟
در صورتی که اولین باری باشد که فرد جراحی برداشت ناخنک انجام می‌دهد، عمل حدود یک ساعت طول خواهد کشید. اگر بیمار قبلا هم این عمل را انجام داده باشد جراحی ممکن است 1-2 ساعت طول بکشد.
آیا استفاده از عینک افتابی پس از جراحی برداشتن ناخنک از عود کردن ان جلوگیری می‌کند؟
هیچ مدرکی وجود ندارد که استفاده از عینک آفتابی پس از جراحی در احتمال عود مجدد ناخنک تاثیری داشته باشد. با این حال، بهتر است از عینک آفتابی استفاده کنید تا هم چشمتان کمتر در مواجهه با نور آفتاب قرار گیرد ، و هم خطر ابتلا به اب مروارید و سرطان در بافت سطح چشم خود در اینده را کاهش دهید. هر دوی این بیماری‌ها به شدت با میزان مواجهه با نور خورشید در طی چندین دهه زندگی مرتبط هستند.
خرید عینک آفتابی از فروشگاه آنلاین عینک و لنز لوناتو
آیا پس از جراحی برداشتن ناخنک محدودیتی برای من ایجاد خواهد شد؟
پس از جراحی حدودا تا یک ماه نمی‌توانید شنا کنید. ممکن است برای چند روز تا یک هفته، به علت دو بینی موقتی و یا ناراحتی‌های موقت چشم برای رانندگی یا کار کردن مشکل داشته باشید.
آیا بعد از جراحی نیازی به مرخصی گرفتن از کار خود دارم ؟
بله، تقریبا به مدت یک یا دو هفته پس از جراحی لازم است از کار خود مرخصی بگیرید. در صورت نیازپزشک یک گواهی پزشکی برای کارفرمای شما ارائه می‌کند تا بتوانید مرخصی استعلاجی بگیرید.
درد شدید بعد از عمل تا چه مدت ادامه خواهد داشت؟
معمولا فقط برای 1-3 روز نیاز به استفاده از قرص مسکن دارید.
پس از جراحی، برای کنترل درد چه دارویی برایم تجویز خواهد شد؟
جراحی تحت بیهوشی‌ای با نام بی حسی موضعی پری‌بولبار انجام میشود که تاثیر آن 4-6 ساعت پس از جراحی ادامه خواهد داشت. برای 24 تا 48 ساعت بعد از جراحی به بیمار قرص‌های مسکن حاوی آرام بخشی مثل مرسیندول یا پانادین فورت و امثال آن نیز خواهند داد.
چرا بعد از عمل دچار دو بینی می‌شوم؟
در جراحی برداشتن ناخنک روی یک عضله چشم که مسئول چرخش چشم به سمت بینی است باز میشود. تورم اطراف این ناحیه برای یکی دو هفته بعد از جراحی مانع از عملکرد مناسب این عضله میشود و بنابراین چشم در طول این مدت به خوبی به سمت داخل نمی‌چرخد، اگرچه حرکت عضلاتی از چشم که تحت تاثیر جراحی قرار نگرفته‌اند به خوبی انجام میشود.
چرا باید بعد از جراحی از قطره چشم استفاده کنم؟
لازم است به مدت یک هفته پس از عمل، از قطره آنتی بیوتیک در چشم خود استفاده کنید تا خطر ابتلا به عفونت تا زمانی که پوشش روی چشم التیام می‌یابد ( که حدود یک هفته طول می‌کشد) کاهش پیدا کند. قطره دیگری که لازم است برای 9 هفته استفاده شود، قطره استروئید یا کورتون است که استفاده از آن نیز برای کاهش خطر عود کردن ناخنک و افزایش سرعت بهبود چشم ضروری است.
هزینه عمل جراحی برداشتن ناخنک چشم به عوامل زیادی بستگی دارد که در بخش زیر به آنها اشاره می‌کنیم:
- اندازه و ضخامت ناخنک
- محل تشکیل ناخنک چشم
- تعداد ناخنک ایجاد شده در یک چشم
- وجود بافت طبیعی کافی برای انجام گرفت یا وجود گرافت غشای آمنیوتیک موردنیاز برای استفاده
- سابقه انجام عمل جراحی برای برداشتن ناخنک چشم در گذشته
آیا برداشتن ناخنک باعث بهبود بینایی خواهد شد؟
در صورتی که ناخنک موجب اعواج ( انحنا و انحراف) قرنیه (لایه شفاف روی چشم ) شده باشد ممکن است بعد از یک جراحی موفقیت آمیز، بینایی شما بهبود یابد و در نتیجه تقریبا به عینک جدیدی نیاز خواهید داشت. گاهی اوقات، ممکن است زخم و خراشیدگی و انحراف قرنیه حتی پس از یک جراحی موفقیت آمیز و بدون وجود ناخنک همچنان باقی بماند.
سایر اعضای خانواده من ناخنک دارند. آیا ناخنک ارثی است؟
ناخنک به طور معمول ارثی نیست. با این حال، معمولا اعضای یک خانواده اغلب در معرض میزان مشابهی از نور خورشید قرار می‌گیرند و همین مساله ممکن است دلیل آن باشد که چند نفر از اعضای یک خانواده به ناخنک مبتلا باشند.
سوالات رایج در مورد ناخنک چشم
ناخنک یا پتریژیوم pterygium، یک ضایعه گوشتی مثلثی شکل است که از سفیدی چشم (ملتحمه) روی سیاهی چشم (قرنیه) کشیده میشود. معمولا در طرف بینی چشم است. این ضایعه ناشی از رشد خوش‌خیم بافت پیوندی و رگهای ملتحمه است.
علت دقيق آن به خوبي شناخته نشده است. ناخنك اغلب در افرادي كه بسياري از وقت خود را خارج از منزل سپري مي كنند، به ويژه در آب و هواي آفتابي، روي مي دهد. قرار گرفتن در معرض نور آفتاب به ويژه پرتو فرابنفش به مدت طولاني، خشكي و غبار نقش مهمي در ايجاد اين بيماري داشته باشند.
در هنگام معاینه چشم توسط پزشک، ناخنک به راحتی قابل تشخیص است.
بیماری در ابتدا فاقد علایم چندانی می باشد؛ امّا به تدریج و با بزرگ شدن تدریجی آن، مشکلات شروع می شود. خارش، سوزش و قرمزی چشم به خودی خود یا در صورت تحریک چشم، تماس چشم با آب، گرد و غبار و .... این مشکلات اغلب خفیف است؛ امّا گاهی ناخنک ملتهب می شود. در این حالت، این علایم تشدید شده و اشک ریزش نیز به آنها اضافه می شود.
منبع: دکتر میر محمد صادقی و دکتر یادگاری
