652 خشکی چشم، همانطور که از نامش میتوان حدس زد، بر اثر کمبود شدید اشک و رطوبت چشم پدیدار میشود و در صورت درمان نشدن، پیشرفت خواهد کرد. البته، این بیماری به نسبت شدتی که دارد، ممکن است هرگز بهطور کامل درمان نشود. اما در اغلب موارد، با موفقیت درمان شده و شخص علاوه بر دید واضحتر، احساس راحتی بیشتری هم پیدا کرده است. اما به این خاطر که خشکی چشم به دلایل مختلف ایجاد میشود، روشهای درمانی گوناگونی هم برای آن وجود دارد. همه روشهایی که در زیر به آنها پرداخته شده است را پزشکان متخصص توصیه میکنند. آنها با سوال پرسیدن، نوع بیماری را تشخیص داده و یک یا ترکیبی از راههای درمان زیر را برای بیمار تجویز میکنند. پیش از آشنایی با راههای درمان خشکی چشم، شاید بد نباشد تا با خود این بیماری بیشتر آشنا شوید. احساس خشکی، سوزش، خراشیدگی و تار شدن دید از بارزترین نشانههای خشکی چشم هستند. در بعضی بیماران این خشکی به حدی زیاد است که منجر به آبریزش میشود. گاهی نیز بیمار احساس وجود جسم خارجی در چشم دارد. در سندروم خشکی چشم، اشک به میزان کافی تولید نمیشود یا به دلیل شرایط نامناسب اشک یا وضعیت غیرنرمال پلکها، رطوبت سطحی چشم سریعا تبخیر میشود. علل خشکی چشم متفاوت است. گاهی به خاطر افزایش سن است که در نتیجه آن ترشح اشک کم میشود. گاهی هم در اثر مصرف داروهایی همچون آنتیهیستامین، ضد افسردگی، ضد فشار خون و ... ایجاد میشود. استفاده طولانی از لنز تماسی و استعمال سیگار هم از دیگر علل خشکی چشم بشمار میروند. با این مقدمه، اگر مطمئن هستید که به اختلال خشکی چشم مبتلا شدهاید، از شما دعوت میکنیم راههای درمان آن را در ادامه بخوانید. 1- اشک مصنوعی در مواردی که خشکی چشم در نتیجه استفاده از کامپیوتر، نگاه طولانی مدت به صفحهنمایش وسایل الکترونیک باشد، خیلی راحت میتوان با اشک مصنوعی یا قطرههای چشمی آن را درمان کرد. به دلیل وجود برندهای متنوع از انواع قطرهها و اشکهای مصنوعی در بازار، شاید شخص توان تشخیص نمونه مناسب برای چشم خود را نداشته باشد. از این رو بد نیست بدانید، نمونههایی که روی آنها سبک (light) درج شده، ویسکوزیته کمتری دارند و رقیق هستند. این مدلها خیلی سریع موجب بهبود چشم میشوند و تاری دید (هنگام ریختن در چشم) بدنبال ندارند. اما باید توجه داشته باشید که خاصیت درمانی آنها بسیار کوتاه مدت است و باید هر چند ساعت یکبار آن را استفاده کنید تا به نتیجه مناسب برسید. در مقابل، اشکهایی که ویسکوزیته بالایی دارند، بسیار غلیظ بوده و شبیه ژله هستند. اما در عوض برای مدت طولانیتری چشم را مرطوب و چرب نگه میدارند. اما تا چندین دقیقه پس از ریختن در چشم موجب تاری دید میشوند. به همین خاطر، برای ساعات کاری یا در طول رانندگی گزینه خوبی بشمار نمیروند. این قطرهها برای زمان خواب پیشنهاد میشوند. گفتنی است که برخی از قطرهها برای نمونههای خاصی از خشکی چشم مناسب هستند. مثلا یک برند فقط برای خشکی چشم آبکی و برند دیگر برای خشکی تبخیر شونده محصول تولید میکنند. 2- استفاده از Restasis به جای استفاده از اشکهای مصنوعی بدون نسخه، چشمپزشک ممکن است قطره چشمی موسوم به Restasis از کمپانی آلرگان را برایتان تجویز کند که باید به صورت روزانه آن را استفاده کنید. این قطره برای درمان خشکی چشم است. این قطره، بسیار بیشتر از بقیه قطرهها سطح چشم را مرطوب میکند. بعلاوه، به بدن کمک میکند تا اشک طبیعی بیشتری تولید کند و در نتیجه رطوبت و سلامت چشم حفظ خواهد شد. شایان ذکر است شماری از بیماران در هفتههای اول استفاده از این قطره دچار سوزش چشم میشوند. 3- Xiidra در سال 2016، کمپانی Shire اعلام کرد مجوز تولید و عرضه قطره چشمی جدیدی را از سازمان دارو و غذای جهانی دریافت کرده است. این دارو، مخصوص درمان خشکی چشم و برطرف کردن نشانههای آن است. Xiidra نیز همانند Restasis با هدف کاهش التهاب ساخته شده است که نشانه بارزی از خشکی چشم محسوب میشود. ایمنی و اثرگذاری این دارو روی حدود یکهزار و 200 نفر تست شد و مشخص گشت که در همه مصرفکنندهها پس از دو هفته استفاده منظم از این قطره، تمامی نشانههای خشکی چشم تا حد زیادی از بین رفته بود. البته از عوارض جانبی Xiidra به خارش، تغییر حس چشایی و کاهش دقت بینایی اشاره کرد که در 25 در صد از داوطلبین آزمایش ظهور کرده بود. 4- قطره چشم استروئیدی در طول سالهای گذشته، پزشکان کشف کردند که التهاب و آماس یکی از دلایل اصلی خشکی چشم است. آماس موجب قرمزی و سوزش چشم میشود که با نشانههای بیماری خشکی چشم یکی است. اشک مصنوعی قادر نیست به طور کامل این نشانهها را از بین ببرد. به همین خاطر، پزشک احتمالا قطره چشم استروئیدی برایتان تجویز میکند تا التهاب و خشکی چشم را همزمان برطرف کند. قطرههای استروئیدی اغلب برای رفع فوری نشانههای بیماری و بهطور موقتی کاربرد دارند. در بیشتر مواقع، آنها را به همراه اشک مصنوعی و Restasis تجویز میکنند تا مراحل درمان تکمیل شود. از عوارض این قطرهها باید به فشار بالای چشم یا آبمروارید اشاره کرد. البته اگر به مدت کوتاه از قطره استروئیدی استفاده شود، امکان بروز چنین عوارضی صفر خواهد بود. 5- Lacrisert لاکریستر از کمپانی بوش+لومب یک قطره استریل چشمی است که درون پلک زیرین چشم قرار داده میشود تا به آرامی موجب چرب و مرطوب شدن چشم شود. این داروی جامد عاری از هر ماده نگهدارندهای است و خیلی آرام به مایع تبدیل شده و رطوبت و چربی سطح چشم را تامین میکند. از آنجا که این قرص درون چشم گذاشته میشود، احتمال سایش قرنیه بسیار زیاد خواهد بود. همچنین میتواند سبب تاری دید، خارش، آزردگی چشم یا چسبناکی مژهها و حساسیت به نور بشود. 6- مجرابند منگنهای این وسیله خارجی کمک میکند که اشک در سطح چشم برای مدت زمان طولانیتری باقی بماند. این ابزار استریل درون یکی از مجراهای کوچکی که اشک داخل آنها ریخته میشود و در بخش داخلی پلک بالایی قرار دارد، نصب میشود. پس از مسدود شدن این مجراها، اشک توان خروج از سطح چشم را نخواهد داشت و در نتیجه چشم برای زمان بیشتری مرطوب و چرب میماند. 7- کمپرس آب گرم یکی از روشهای جایگزین برای باز کردن غدد میبومینی که مسدود شدهاند استفاده از کمپرس آب گرم روی پلک چشمهاست که موجب نرم شدن میبیومهای سفت شده است. البته برای اینکه بهترین استفاده را از این امر ببرید، باید میزان داغی آب حداقل 42 درجه سانتیگراد باشد و کمپرس هم به مدت 20 دقیقه بیوقفه روی پلک قرار داشته باشد. همچنین این روش درمانی باید دو بار در روز تکرار شود. 8- مصرف مکملهای خوراکی برخی از پزشکان برای درمان خشکی چشم، قرصهای مکمل تجویز میکنند. داروهایی که دارای اسیدهای چرب امگا سه هستند میتوانند نشانههای خشکی چشم را تا حد زیادی کاهش دهند. بهترین منبع اسیدچرب امگا سه نیز ماهیهای آبهای سرد همچون سالمون، ساردین و قزلآلا هستند. مصرف روغن تخم کتان هم برای درمان خشکی چشم مناسب است.
درمانهای خانگی برای رفع خشکی چشم
- تند تند پلک بزنید. اگر با وسایل الکترونیک کار میکنید، سعی کنید دفعات پلک زدن را افزایش دهید. پلک زدن موجب شکلگیری لایه تازهای از اشک در چشم میشود.
- هنگام کار با کامپیوتر، هر 20 تا 30 دقیقه نگاهتان را از روی صفحهنمایش بردارید. هر 20 دقیقه به مدت 20 ثانیه به چشم خود استراحت دهید.
- آرایش چشم خود را حتما قبل از خواب بشویید.
- از عینک آفتابی مناسب با قدرت محافظتی بالا استفاده کنید.