استفاده از لنز طبی پس از لیزیک یا عمل PRK : آیا می‌توان بعد از این عمل‌ها لنز گذاشت؟

1,1K

استفاده از لنز طبی پس از لیزیک درست است یا غلط؟

استفاده از لنز طبی پس از لیزیک یا پس از عمل PRK عموما برای کسانی تجویز می‌شود که بعد از این عمل‌ها همچنان مشکل بینایی دارند. اغلب هم لنز تماسی سخت و نفوذپذیر به گاز یا هیبرید برایشان تجویز می‌شود.

اگر پس از جراحی لیزیک یا هر نوع عمل اصلاح‌کننده عیوب انکساری چشم، نتیجه دلخواه بدست نیاید بیمار مجبور است از لنزهای تماسی نفوذپذیر به گاز (GP) یا لنزهای تماسی هیبریدی برای تقویت بینایی خود استفاده کند. مخصوصا اگر هیچ روش تقویتی دیگری پس از عمل برای بیمار وجود نداشته باشد.

لنزهای سخت بسیار بهتر از عینک طبی یا دیگر لنزهای نرم می‌توانند مشکلات بینایی این دسته از بیماران را برطرف کنند.

به همین خاطر برای کسانی که بعد از لیزیک یا عمل PRK  همچنان مشکل بینایی دارند اغلب لنز طبی سخت و نفوذپذیر به گاز یا هیبرید تجویز می‌شود.

چرا پس از جراحی اصلاح عیوب انکساری چشم، بینایی بیمار اصلاح نمی‌شود؟

لیزیک، PRK یا دیگر جراحی‌های لیزری چشم تقریبا همیشه با موفقیت کامل همراه هستند. یعنی فرد پس از عمل می‌تواند بدون عینک یا لنز از دید کامل و سالم برخوردار باشد. بر اساس آمار جهانی، این عمل‌های لیزری اغلب تا 95 درصد شانس موفقیت دارند و نتیجه حاصل از آنها رضایت‌بخش است.

اما در موارد بسیار معدود ممکن است فرد پس از عمل لیزیک یا پی آر کی نتیجه لازم را بدست نیاورد. دلیل اصلی این عدم موفقیت هم در واکنش قرنیه چشم به جراحی لیزری و روند ترمیم آن پس از عمل است.

هاله دیدن، خیره شدن یا دیدن نور ستاره‌ای از چراغ جلوی اتومبیل‌ها هنگام رانندگی در شب یکی از مشکلات رایج پس از عمل اصلاح بینایی است.

لیزیک یا دیگر عمل‌های لیزری چشم در موارد نادری ممکن است نوعی آستیگماتیسم غیر نرمال را پدید بیاورند که عموما با تاری دید یا دید کج و تحریف شده همراه است.

برای بیشتر افرادی که پس از عمل جراحی اصلاح بینایی نسبتا خوبی دارند، مشکلات کم و قابل تحمل است. اما برای دیگر افراد، مشکلات ناشی از عمل جراحی ممکن است کیفیت عمومی زندگی‌شان را دستخوش تغییرات منفی قرار دهد و مشکلاتی همانند سردرد، خستگی چشم و عدم توان رانندگی در شب را به همراه داشته باشد.

چه زمان‌هایی به لنز چشم بعد از عمل جراحی نیاز است؟

لیزیک و دیگر عمل‌های لیزری چشم برای بهبود دید چشم صورت می‌گیرند. برای چنین عمل‌هایی اغلب یک بخش بسیار ظریف و میکروسکوپی از سطح قرنیه چشم برداشته می‌شود. با برداشتن این بافت بسیار کوچک، شکل غیرطبیعی قرنیه چشم اصلاح می‌شود و در نتیجه آن دید فرد به حالت طبیعی باز می‌گردد. یعنی به استفاده از عینک یا لنز نیازی نخواهد داشت.

اما در برخی موارد ممکن است با یک بار لیزیک کردن فرد به دید مناسب نرسد و بدنبال آن به کارهای تقویتی نیاز باشد. به طور مثال اگر قرنیه چشم بیمار بسیار نازک باشد شاید به عمل دوم هم نیاز پیدا کند. یا مجبور باشد برخی از مشکلات پس از عمل لیزری را با استفاده از لنزهای سخت نفوذپذیر به گاز حل و برطرف کند.

اما به طور کلی افرادی که قرنیه نازک دارند یا به قوز قرنیه مبتلا هستند، گزینه خوبی برای جراحی لیزری نیستند.

استفاده از لنز سخت نفوذپذیر به گاز (GP)

همان طور که از نام این لنز مشخص است، سخت است و شکل خود را در چشم بیمار حفظ می‌کند - برخلاف لنزهای نرم که وقتی روی قرنیه قرار می‌گیرند شکل اصلی خود را از دست می‌دهند.

این تغییر شکل ندادن بسیار حائز اهمیت است به این خاطر که فاصله بین لنز تماسی نفوذپذیر به گاز و قرنیه چشم با اشک چشم پر می‌شود. این «دریاچه»ی اشک، شکل غیرطبیعی سطح قرنیه را که سبب پدید آمدن ناهنجاری‌ها می‌شود را پوشش می‌دهد.

سپس سطح صاف روی لنز GP، عدم توازن و بی‌قاعدگی سطح قرنیه چشم را به صورت اپتیکی از بین می‌برد و نتیجه این کار نیز حذف تاری دید و مشکلات بینایی است.

در مقایسه، باید بدانید که لنز طبی نرم روی سطح قرنیه می‌چسبند و فضای خالی بین قرنیه و لنز وجود ندارد. به همین خاطر هم نمی‌تواند به حذف تاری دید یا اصلاح عیوب انکساری چشم بپردازد.

عینک‌های طبی هم توانایی انجام این کار را ندارند زیرا عینک‌ها فقط برای اصلاح عیوب انکساری معمولی همانند نزدیک بینی، دور بینی یا آستیگماتیسم ساده طراحی شده‌اند.

بنابراین برای استفاده از لنز طبی پس از لیزیک توصیه می‌کنیم لنزهای سخت را انتخاب کنید.

استفاده از لنز تماسی هیبریدی پس از لیزیک

یکی از گزینه‌های رایج استفاده از لنز پس از لیزیک برای اصلاح عیوب انکساری، لنز تماسی هیبریدی است.

لنزهای هیبریدی یک منطقه مرکزی دارند که از مواد لنز تماسی نفوذپذیر به گاز ساخته شده است. در اطراف آن نیز منطقه‌ای وجود دارد که از جنس هایدروژل یا سیلیکون هایدروژل است.

لنزهای هیبریدی عموما استفاده راحتی دارند و خیلی خوب در چشم جای می‌گیرند، اما دقت و وضوح دیدی که لنزهای نفوذپذیر به گاز مهیا می‌کنند بسیار بیشتر از این مدل‌هاست.

با این وجود، باید گفت لنز هیبریدی اندازه‌ای مشابه لنز تماسی نرم دارد و ضخامت کناره‌های آن بسیار باریک‌تر از لنز نفوذپذیر به گاز است، از این‌رو احتمال پیدا کردن گزینه مناسب برای هر فرد بسیار بیشتر است.

این نوع لنزها نیز برای عادت کردن به زمان طولانی‌تر نسبت به لنزهای نرم نیاز دارند. هیبریدی‌ها نیز همچون GPها باید با توجه به نمره چشم هر فرد به طور اختصاصی برای او ساخته شوند.

بد نیست بدانید که لنزهای جی پی (لنز تماسی نفوذپذیر به گاز) دقت دید بالایی دارند، بسیار خوب در چشم جای می‌گیرند و احتمال افتادن و جابه‌جایی آنها کمتر از لنزهای نرم است. اغلب لنزهای GP از سیلیکون یا سیلیکون هیدروژلی ساخته می‌شوند و در نتیجه بسیار انعطاف‌پذیر هستند.

نفوذپذیری اکسیژن سیلیکون نیز بسیار زیاد است و به همین خاطر، در این لنزها سلامت قرنیه چشم به طور کامل تضمین می‌شود. به دلیل اینکه این لنزها آب جذب نمی‌کنند، بنابراین، پروتئین و لیپیدهای موجود در اشک چشم به سطح لنز سخت GP نمی‌چسبند و رسوب هم نمی‌کنند. وضوح و دقت دید بهتری را هم برای کاربر مهیا می‌کنند.

لیزیک با PRK چه فرقی دارد؟

قسمت اعظم مراحل عمل لیزر PRK شبیه عمل LASIK است؛ اما تفاوت عمده در این است که در لیزیک پس از برداشتن لایه‌ای از قرنیه، با لیزر مقداری بافت از قسمت میانی ضخامت قرنیه تراشیده می‌شود ولی در لیزر PRK، انرژی لیزر بر سطح قرنیه اعمال می‌شود.

لیزیک و PRK با هم به طور کلی فرق دارند. شدت و مدت ناراحتی بعد از عمل لیزر پی.آر.كی بیشتر از عمل لیزیك است و به همین نسبت برگشت دید طبیعی در لیزر PRK با تاخیر بیشتر نسبت به لیزیک صورت می‌گیرد.

علت درد و ناراحتی بیشتر بعد از عمل لیزر (PRK) به این خاطر است كه تراش در این عمل در سطح صورت می‏‌گیرد و حس درد در سطح قرنیه بسیار زیادتر از عمق آن است. در لیزیک تراش لیزر در عمق ضخامت قرنیه و در زیر یك لایه انجام می‏‌گیرد.

همچنین بعد از لیزر PRK تا ترمیم كامل اپی تلیوم لازم است چشم بیمار هر روز توسط چشم پزشك معاینه شود. این در حالیست که در لیزیك مراجعه در روز بعد از عمل و پس از آن بعد از 2 ماه صورت می‌گیرد.

سوالات رایج در مورد استفاده از لنز طبی پس از لیزیک و PRK